parametry związane ze zrozumiałością mowy

Przy ocenie akustycznej pomieszczeń duże znaczenie przywiązuje się do problemu zrozumiałości mowy. Występowanie echa jest jednym z podstawowych czynników osłabiających zrozumiałość mowy. Wpływ na zrozumiałość mowy mają również takie czynniki jak:

• stosunek sygnału do szumu S/N

  Definicja podana przez Lochnera i Burgera:

  S/Neffective =

  95ms ó ő 0 Ą ó ő 95ms

  p2(t) a(t) dt p2(t) dt

  gdzie a(t) - funkcja o wartości 1 w przedziale <0,35ms> a następnie opadająca liniowo do wartości 0 przy 95ms.

  W równaniu tym wszystkie odbicia o opóźnieniu powyżej 95ms uznane zostały za szkodliwe.

• poziom hałasu docierający do pomieszczenia (N)
  
  
• współczynnik AI (ang. articulation index)
  
  
• współczynnik AI_cons - wskaźnik utraty wyrazistości spółgłoskowej (procent nieprawidłowo "odebranych" spółgłosek do wszystkich spółgłosek "nadanych")
  

  AI_cons = e^{(5,1393 - 5,42·RASTI)}

  AI_cons  Ł  2%       -   doskonała

  AI_cons  2 ¸ 7%     -   dobra

  AI_cons  7 ¸ 15%   -   zadowalająca

• współczynnik SII (ang. speech intelligibility index)
  
  
• współczynniki STI i RASTI (ang. (rapid) speech transmission index) - wskaźniki transmisji mowy

  Znormalizowane metody STI i RASTI określają zrozumiałość mowy poprzez zidentyfikowanie i ocenę wpływu pomieszczenia tzn. warunków panujących w nim, na sygnał dźwiękowy odbierany przez słuchaczy.
  STI opiera się na pomiarach wykonywanych w 7 pasmach oktawowych, których częstotliwości środkowe z zakresu 125 - 8000 Hz są modulowane czternastoma różnymi częstotliwościami. Ich wartości wynikają z podzielenia przedziału 0,63 - 12,5 Hz na pasma tercjowe, których częstotliwości środkowe odpowiadają wartościom częstotliwości modulacji. Metoda ta jest czasochłonna, wymaga dokonania 98 pomiarów w jednym punkcie. Komplikuje to sam proces pomiarowy, jak również późniejszą analizę.
  Badania nad skróceniem czasu oceny zrozumiałości mowy bez zmniejszenia jej wiarygodności zaowocowały opracowaniem metody szybkiej i równie dokładnej. Metoda RASTI opiera się na 9 pomiarach przeprowadzonych w 2 pasmach oktawowych o częstotliwościach środkowych 500 i 2000 Hz (dla f = 500 Hz częstotliwości modulacji zawierają się w zakresie 1- 8 Hz z odstępem tercjowym, natomiast dla f = 2000 Hz częstotliwości modulacji zawierają się w zakresie 0,7 - 11,2 Hz również z odstępem tercjowym) co powoduje znaczne skrócenie czasu pomiaru. Metoda ta opiera się na wyznaczeniu modulacyjnej funkcji przejścia MTF (ang. modulation transfer function):

  MTF =

  Ą ó ő 0 Ą ó ő 0

  p2(t) e - jwt dt p2(t) dt

  
  

  MTF =

  mout min

  
  gdzie m - głębokość modulacji.
  System transmisji jakim jest pomieszczenie zmniejsza stopień modulacji sygnału, natomiast nie zmniejsza kształtu sinusoidalnej fali modulacyjnej.

  Poniżej przedstawiono zależność między współczynnikiem RASTI a zrozumiałością mowy:

  RASTI	Zrozumiałość mowy
  0,00 - 0,30	zła
  0,30 - 0,45	uboga
  0,45 - 0,60	dostateczna
  0,60 - 0,75	dobra
  0,75 - 1,00	doskonała