SUPER AUDIO CD

Autorem poniższego tekstu jest Rafał Lerch.

W ostatnim czasie, po kilkuletniej przerwie, można zaobserwować tworzenie się nowychstandardów zapisu (archiwizacji) dźwięku. Wraz z pojawieniem się możliwości dwuwarstwowego zapisu na płycie CD o dużo większej gęstości (oraz wykorzystaniem dwustronnego zapisu)uzyskano możliwość zapisu dźwięku z dużo większą jakością (zwiększona częstotliwość próbkowania, 24 bitowe słowo). Stał się również możliwy zapis dźwięku surround w formacie 5.1. Jednakże, jak to zawsze bywa w sytuacjach, gdy pojawia się kilka nowych rozwiązań, tak i w tym przypadku pojawił się problem standardów. Każda firma posiada w tym aspekcie swoje własne pomysły, rozwiązania. Jednym z przykładów jest nowa technologia zaprezentowana przez firmę Sony - Super Audio CD.

Format zapisu danych

DSD (Direct Stream Digital)tym się różni od wielobitowego PCM (Pulse Code Modula-tion), że nagrywa wprost 1-bitowy sygnał analogowy. Konwencjonalny PCM, w celu wyeliminowania szumu kwantyzacji, wymaga zarówno filtrów przy nagrywaniu (decymacja, downsampling) jak i przy odtwarzaniu dźwięku (interpolacja, oversampling). Wszelkie udoskonalanie technologii nagrywania było w znacznej mierze uzależnione od tych filtrów. Technologia DSD ma doczynienia tylko z 1-bitową reprezentacją sygnału. Oryginalny sygnał nagrywany jest zaraz po jego konwersji z postaci analogowej na cyfrową. W trakcie odczytu system DSD sygnał jest najpierw podawany na analogowy filtr dolnopasmowy. Ten prosty mechanizm umożliwia uzyskanie czystego dźwięku o bardzo dużej jakości oraz bardzo dużej wierności. Umożliwia jednocześnie na osiągnięcie dynamiki nawet większej od 120dB oraz odpowiedzi impulsowej powyżej 100kHz. Jednak, z punktu widzenia audiofila, największą zaletą tej technologii jest czysty dźwięk wierny oryginałowi.

Format dysku

Super Audio CD jest dyskiem hybrydowym zawierającym w sobie dwie oddzielone warstwy: dla konwencjonalnego CD oraz dla formatu Super Audio CD. W warstwie HD mieszczą się 2-kanałowe oraz wielokanałowe nagrania DSD, tekst, grafika oraz video. Warstwa CD zawiera wysokiej jakości stereofoniczny dźwięk uzyskany z 2-kanałowego DSD dzięki użyciu technologii SBM Direct. Obie warstwy są czytane z tej samej strony a rozróżniane są dzięki aperturze numerycznej. Pozwala to na zachowanie całkowitej kompatybilności z istniejącymi odtwarzaczami CD. W rzeczywistości, dzięki technologii konwersji SBM Direct, Super Audio CD oferuje lepszą jakość odtwarzanego dźwięku niż konwencjonalny odtwarzacz CD. SBM Direct (Super Bit Mapping Direct) jest nową technoogią, która konwertuje cyfrowy 1-bitowy sygnał DSD na 16-bitowy format CD.

Co więcej, Super Audio CD jest dodatkowo wyposażony w bezstratny koder. Koder ten jest zaprojektowany przez firmę Philips. Metoda powoduje 50% zmniejszenie przepływności sygnału audio. W rezultacie Super Audio CD 4.7GB może pomieścić 74 minuty muzyki zapisanej w dwóch wersjach: 2-kanałowy DSD, oraz wielokanałowy DSD. Obie sekcje zawierają również dodatkowe dane takie jak video, grafika oraz tekst.

Super Audio CD dostarcza również możliwość zabezpieczania produktów przed piractwem. Używając PSP (Pit Signal Processing) na dysku (na stronie zawierającej sygnał) umieszczany jest delikatny wzór w postaci grafiki, tekstu lub w innej formie. Te “znaki wodne” są bardzo trudne do skopiowania. W ten sposób zarówno konsumenci jak i sprzedawcy mogą zostać zabezpieczeni przed pirackimi kopiami.

Uwagi i spostrzeżenia

Na Konferencji w Amsterdamie można było się zapoznać z wieloma formatami przeznaczonymi do zapisy dźwięku surround. Prezentowane były zarówno nowe aplikacje sprawdzonego już formatu DVD (DVD Audio), jak i nowe formaty: DTS oraz przedstawiony Super Audio CD. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, który z zaprezentowanych pomysłówsprawdzi się na rynku, oraz jaki zostanie ostatecznie przyjęty standard. Wszelkie zaprezentowane technologie zapisu są tylko formami przejściowymi pomiędzy standardowym i trochę już przestarzałym CD a nową formą zapisu dźwięku w formacie 5.1. Przejście na nowy standard niesie za sobą konsekwencje w postaci utraty kompatybilności z dawnym standardem. Kompatybilność taką można zagwarantować na dwa sposoby.Jeden z nich polega na dostarczeniu konsumentowi odtwarzacza, który byłby w stanie odczytywać format CD. Drugi sposób, który jak się okazuje wybrała firma Sony, to wypuszczenie na rynek płyt nagrywanych w wielu formatach (w przypadku Super Audio CD jest to format DSD oraz CD). Uzyskanie odpowiedzi na pytanie który z tych sposobów jest lepszy jest tylko kwestią czasu. Na pewno tańszym rozwiązaniem jest wieloformatowa płyta, ale czy potencjalny kupiec będzie chciał płacić za płytę w formacie DSD wiedząc, że korzysta tylko ze standardu CD ?