audiometria

ZAGADNIENIA:

(1kB)

Audiometria zajmuje się diagnostyką narządu słuchu.
Podstawę pomiarów audiometrycznych stanowią dwie wielkości fizyczne - częstotliwość i natężenie dźwięku, którym odpowiadają wielkości subiektywne - wysokość i głośność dźwięku. Pomiary audiometryczne mają na celu obiektywizację tych wielkości.

Zależność pomiędzy bodźcem a wrażeniem opisuje prawo Webera-Fechnera, które mówi, że wrażenie wzrasta liniowo przy geometrycznym wzroście wielkości bodźca. Inaczej można to wyrazić jako zależność logarytmiczną:

wrażenie = log (bodziec)

Jednakże prawo to jest przybliżone i raczej jest ono słuszne tylko w ograniczonym zakresie

(1kB)

Rodzaje badań audiometrycznych

Audiometrię dzielimy na:

W praktyce najczęściej stosowaną metodą w badaniach audiometrycznych jest wyznaczanie progu słyszenia
W tym celu nadajemy do osoby badanej dźwięki o częstotliwościach 1kHz, potem 2kHz, 4kHz i 8 kHz, a następnie 125Hz, 250Hz, 500Hz i ponownie 1kHz (unikamy w ten sposób negatywnego wpływu maskowania dźwięku na wyniki pomiarów). Dla tak dobranych częstotliwości nadajemy dźwięki o narastających poziomach (-10dB, -5dB, 0dB itd) a następnie o malejących poziomach (80dB, 70dB, 60dB itd). Otrzymane w ten sposób krzywe uśredniamy i otrzymujemy ostatecznie próg słyszenia dla danego pacjenta.
Dla słyszenia kostnego postępujemy analogicznie, z tym że pomiary kończymy na częstotliwości 4kHz.

Oprócz przenoszenia powietrznego i kostnego można ewentualnie jeszcze przeprowadzić dodatkowe testy:

(1kB)

Choroby i uszkodzenia słuchu

Podstawową metodą określania utraty słuchu jest obliczenie różnicy pomiędzy krzywą Wegela (krzywa słyszenia progowego) a wartością progu otrzymaną z pomiarów dla danej częstotliwości. Dla usprawnienia prezentacji wyników i ułatwienia ich interpretacji, krzywą Wegela przedstawia się jako linię prostą oznaczającą na audiogramie zero.
Ubytek słuchu dla określonej częstotliwości jest wyznaczany poziomem natężenia dźwięku dolnej granicy słyszenia, względem poziomu natężenia dźwięku dolnej granicy słyszalności ucha normalnego i jest wyrażony w decybelach.
Poziomem odniesienia dla porównań jest uśredniony dla danej częstotliwości poziom progu słyszenia grupy młodych osób o zdrowym słuchu. Wyznaczona w ten sposób krzywa unormowana względem zera nosi nazwę zerowej krzywej audiometrycznej. Odczytywanie wartości ubytku słuchu z tak zdefiniowanego audiogramu jest uproszczone i nie wymaga żadnych dodatkowych obliczeń.

(7kB)

Pomiary ubytku słuchu wykonuje się zwykle dla szerokiego zakresu częstotliwości pasma słyszalnego - tradycyjne od 125Hz do 8kHz. Wyniki pomiarów podaje się w postaci wykresu przedstawiającego dolną granicę słyszalności ucha względem poziomu zera audiometrycznego. Zestaw punktów naniesionych na taki wykres nosi nazwę audiogramu.
Przykład takiego audiogramu przedstawiono poniżej:
(4kB)

Najczęściej spotykanymi chorobami narządu słuchu są:

(1kB)

Aparaty słuchowe i implanty

Aparaty słuchowe są to niewielkie urządzenia wzmacniające i odpowiednio do wady słuchu korygujące dźwięki w zakresie częstotliwości akustycznych związanych z ludzką mową. Składają się one z trzech podstawowych części: mikrofonu (zbierającego dźwięki z otoczenia), układu wzmacniającego i przetwarzającego sygnały oraz głośniczka.
Układ wzmacniający realizuje następujące funkcje:

Aparaty słuchowe produkowane są najczęściej w formie zausznej lub wewnątrzusznej.

(3kB)

(7kB) Aparat zauszny (zaczepowy) umieszczony jest za małżowiną ucha i połączony dźwiękowodem z dokładnie dopasowaną wkładką douszną. Zadaniem wkładki jest przeniesienie wzmocnionego dźwięku do ucha, zabezpieczenie przed powstawaniem uciążliwych sprzężeń zwrotnych, oraz ochrona przed przypadkowym zagubieniem aparatu. (6kB) Odpowiednio modyfikując wkładkę poprzez obróbkę mechaniczną (zmiany średnicy dźwiękowodu, dodatkowe otwory, skracanie lub wydłużanie) można w znacznym stopniu poprawić jakość dźwięku, uzyskując lepsze dopasowanie i w konsekwencji większe zadowolenie użytkownika.

(2kB) Aparat wewnątrzuszny wkłada się wprost do ucha. Cały układ elektroniczny wraz z mikrofonem, słuchawką i bateryjką umieszczony jest w obudowie wykonanej indywidualnie dla danego użytkownika na podstawie wcześniej pobranego modelu ucha. Podstawową zaletą aparatów wewnątrzusznych jest ich wielkość. Coraz częściej od niedawna stosowane aparaty głębokokanałowe (CIC) są prawie niezauważalne dla otoczenia. Możliwość wykonania tego typu urządzeń w pewnym stopniu ograniczona jest zarówno względami anatomicznymi (kształt kanału słuchowego, ilość wydzielanej woskowiny, ew. zmiany chorobowe), jak i sprawnością manualną osoby zainteresowanej- niewielkie rozmiary aparatu i konieczność częstego czyszczenia jego drobnych elementów wymagają sprawnych rąk i dobrego wzroku.


W przypadku gdy badana osoba całkowicie nie słyszy dźwięków oraz zastosowanie aparatów słuchowych nie dało pozytywnych rezultatów, można podejrzewać uszkodzenie ucha wewnętrznego (ślimaka) lub nerwu słuchowego. W takich przypadkach konieczne jest zastosowanie implantów:

Implanty ślimakowe zbudowane są z:

(20kB)


Kliknij aby obejrzeć prezentację o umiejscowieniu elektrod wewnątrz ślimaka [9,14MB]
Prezentacja przedstawiająca umiejscowienie elektrod wewnątrz ślimaka (ściągnij [9,14MB])


(22kB)

Elektrody umieszcza się wewnątrz ślimaka na błonie podstawowej (jest ich najczęściej kilkanaście). Każda z nich pobudza inną część ślimaka (błony podstawowej) odpowiedzialną za przenoszenie informacji o innym paśmie częstotliwości dźwięku (w procesorze mowy pasmo analizowanego dźwięku dzielone jest na taką ilość podpasm, jaka jest ilość elektrod) . Impulsy podawane są tylko na jedną elektrodę w danej chwili (w przypadku pobudzania paru elektrod jednocześnie dochodziło do zakłóceń w pracy).
Po zamontowaniu implantu ślimakowego u pacjęta rozpoczyna się długotrwały i wyczerpujący proces kalibracji urządzenia, który może trwać przeszło 6 tygodni.